تعداد واقعی زائران نوروزی مشهد

تعداد زائران مشهد در ایام نوروز سال 1389

مشهد با 2.5 میلیون نفر جمعیت دومین شهر پر جمعیت ایران محسوب می شود. هر ساله در ایام نوروز، تابستان و مناسبت های مذهبی جمعیت زیادی به مشهد سفر می کنند. دولت ایران این جمعیت (زائر) را برای ایام نوروز سال 1389 بیش از 6 میلیون نفر اعلام کرد. طبق معمول این سوال پیش می آید که تا چه حد می توان به این آمار اعتماد کرد؟؟


برای روشن شدن شدن این مطلب یک سری محاسبات عددی ساده انجام دادیم که نتیجه آن را در جدول زیر میبینید. در این جدول ظرفیت کل هتل ها، هتل آپارتمان ها و مسافرخانه ها و کمپ های زائر مشهد محاسبه شده است (ظرفیت ها حدودی می باشد). ­


با توجه به جمع کل گنجایش مسافر محاسبه شده، مشهد به سختی می تواند در یک زمان مشخص جمعیت بیش از 750000 نفر مسافر را در خود جای بدهد بنابراین برای اینکه 6 میلیون مسافر بتوانند در ایام عید به مشهد بیایند می بایست به مدت 8 روز هر روز کل مسافران مشهد تعویض کامل شوند یعنی آن 750 هزار نفری که روز قبل به مشهد آمدند به شهر خود باز گردند و به جای آنها 750 هزار نفر جدید به مشهد بیایند. این در حالی است که به خاطر تعطیلات رسمی 6 روزه ایران بسیاری از مسافران قادر به ادامه سفر در ایام بعد از 6 فروردین نیستند و به شهر خود باز می گردند. به علاوه، اکثر مسافرانی که به مشهد می آیند یک روزه به شهر خود باز نمی گردند بلکه چند روزی را در مشهد می مانند و هتل و مسافرخانه را اشغال نگه می دارند و اجازه استقرار مسافر جدید را نمی دهند.

نکته دیگر این است که دولت تمامی مسافران مشهد را زائر محسوب می کند در حالی که تعداد قابل توجهی (حداقل 10 درصد) مسافران نوروزی مشهد خراسانی هایی هستند که از شهر های دیگر به خصوص تهران برای گذراندن نوروز با اقوام زادگاه خود یعنی مشهد و شهرهای دیگر خراسان به مشهد آمده و بعضی صرفا از آن گذر می کنند تا به شمال یا جنوب خراسان بروند.


بسیاری تعداد زائران مشهد را از روی تعداد حدودی افراد داخل محوطه حرم رضا تخمین می زنند در حالی که بسیاری از افراد حاضر در صحن حرم اهل مشهد هستند که بعضا روزانه و اغلب برای سال نو و دیگر مراسم مذهبی به حرم می آیند.

با توجه به موارد ذکر شده و این مطلب که مشهد در نوروز امسال دچار تغییرات ناگهانی آب و هوا و افت بیش از 8 درجه سانتی گراد شد (بسیاری از مسافرین با وانت یا ماشین سواری به صورت دسته جمعی به مشهد سفر می کنند و در معرض بارش و تغییرات آب و هوایی هستند به خصوص در کمپ های زائر) این سوال پیش می آید که چطور ممکن است در ایام نوروز بیش از 6 میلیون زائر به مشهد آمده باشد؟؟

جمع بندی: با توجه به شواهد موجود و با توجه به ترافیک جمعیتی و شواهد عینی از مشهد به نظر می رسد که حداکثر تعداد زائران نوروزی سال 1389 مشهد کمتر از 1.5 میلیون نفر بوده باشد. این مطلب به همچنین تا حد زیادی در مورد سال های قبل نیز صدق می کند.